Uzdrowisko, za 1,5 mln marek, 15 lipca 1904 r. kupiło konsorcjum „Zarząd Uzdrowiska Kudowa” (Badeverwaltung Kudowa GmbH) z dyrektorem generalnym Paulem Bunke na czele. Nowi właściciele energicznie przystąpili do modernizacji i rozbudowy zdroju. W ciągu kilku lat powstało w Kudowie-Zdroju wiele nowych obiektów uzdrowiskowych i szereg pensjonatów.

Już na początku 1905 r. podczas posiedzenia zarządu spółki we Wrocławiu zapadła decyzja o przebudowie hotelu „Pod Złotą Gwiazdą” (Hotel zum goldenen Stern) na wielki Dom Zdrojowy. W ciągu niespełna dwóch lat powstał okazały 3-4 kondygnacyjny gmach, bardzo rozczłonkowany, z licznymi balkonami i tarasami, zwieńczony spiczastą wieżyczką. Monumentalny „Książęcy Dwór” (Fürstenhof), który swe podwoje otworzył dla gości w 1906 r., uznany został za ważne osiągnięcie budownictwa uzdrowiskowego na skalę międzynarodową. Usytuowany frontem do znajdującego się poniżej deptaka, niemal na osi głównej alei Parku Zdrojowego przyozdobionej secesyjnymi kutymi w żelazie bramkami z girlandami żarówek, stał się głównym akcentem architektonicznym uzdrowiska. W luksusowym Domu Zdrojowym urządzono 120 pokoi z łazienkami do kąpieli mineralnych na każdym piętrze, co umożliwiało kurację systemem łóżko-wanna-łóżko. Przestronne wnętrza parteru mieściły restauracje, pokoje towarzyskie, czytelnie, sale bilardowe i palarnie, natomiast w podziemiach „Książęcego Dworu" znalazł swe miejsce klub nocny.

Jeszcze pod koniec XIX w. Kudowa miała opinię uzdrowiska nadającego się jedynie na odpoczynek i podreperowanie zdrowia, dlatego „modne damy unikały tego miejsca”. Dzięki energicznej działalności Paula Bunke szybko stała się zdrojem bardzo popularnym, gdzie przybywali również amatorzy zabawy i rozrywki. W nowym Domu Zdrojowym zlokalizowano salę teatralną dla 900 osób, na scenie której występowały uznane zespoły artystyczne nie tylko z Dolnego Śląska. Z przytulnych wnętrz „Książęcego Dworu”, poprzez tarasy można było przejść do rozległego parku hotelowego, gdzie dwa-trzy razy w tygodniu przygrywała do tańca orkiestra zdrojowa, a zaciszne miejsca wśród różnorodnych drzew i krzewów sprzyjały kuracji „leżakowej”.

Kuracyjne pobyty znanych osobistości sprawiły, że uzdrowisko stawało się coraz sławniejsze. W 1921 r. bawił tu Winston Churchill, brytyjski polityk i mąż stanu, który jako premier Wielkiej Brytanii w latach 1940-1945 odegrał znaczącą rolę w dziejach świata. Mieszkaniec jednego z apartamentów dzisiejszej „Polonii” uznawany jest za jednego z najwybitniejszych gości kudowskiego zdroju.

W okresie międzywojennym niektóre kudowskie pensjonaty należały do rodzin żydowskich. Dzieje jednego z nich i jego właścicieli opisał Jan Koplowitz w książce „Bohemia mój los” zawierającej wątki autobiograficzne pisarza. Jest to historia żydowskiej rodziny Polanów przybyłych z dawnych Austro-Węgier, która w przygranicznym uzdrowisku Grenzbad kupiła hotel i dla upamiętnienia rodzinnego kraju nazwała go „Bohemia” (łac. Czechy). Walka z hitlerowskimi władzami o „Bohemię”, zakończona śmiercią jej ostatniej właścicielki w komorze gazowej, jest treścią opowiadania opartego na faktach autentycznych. Grenzbad to ówczesna Kudowa-Zdrój, hotel w rzeczywistości nazywał się „Austria” (ob. budynek przy ul. 1-Maja 6, róg ul. Warszawskiej), a jego właściciele – Pollackowie. Według tej książki powstał trzyodcinkowy serial telewizyjny „Hotel Polanów i jego goście” w reżyserii Horsta Seemana (emitowany w 1983 r. przez TVP). Rolę ostatniej właścicielki hotelu zagrała Elżbieta Starostecka, film kręcono w Kudowie-Zdroju i Wrocławiu, a jako „Bohemia” wystąpiła „Polonia”.

Przez kilka lat po zakończeniu drugiej wojny światowej zarówno dawny „Książęcy Dwór”, jak i inne obiekty zdrojowe służyły żołnierzom polskim i radzieckim. Później dostęp do świadczeń zdrowotnych w uzdrowisku zyskali robotnicy, a w latach 60. XX w. rolnicy indywidualni. Apartamenty w „Polonii” podzielone zostały na mniejsze pokoje, co umożliwiło zwiększenie liczby wczasowiczów, a przede wszystkim kuracjuszy korzystających z urządzeń zdrojowych. Powołane 1 stycznia 1953 r. Przedsiębiorstwo Państwowe „Uzdrowisko Kudowa” rozpoczęło tworzenie własnej bazy noclegowej odkupując m.in. „Polonię”. Konieczna była modernizacja domów wczasowych i sanatoriów, wyposażenie ich w instalacje centralnego ogrzewania, bieżącą ciepłą wodę, łazienki i natryski. Część pokojów w „Polonii” w latach 60. XX w. ponownie przebudowano na apartamenty przeznaczone dla gości zagranicznych. Stylowe wnętrza teatru dawnego Domu Zdrojowego od 1962 r. stały się miejscem koncertów galowych Międzynarodowego Festiwalu Moniuszkowskiego, który jako ważne wydarzenie związane z operą i kulturą popularyzuje Kudowę-Zdrój w Polsce i na świecie. Znajdująca się w podziemiach restauracja i kawiarnia z coctail-barem „Piekiełko” (uznawana w latach 70. XX w. za najelegantszy i najlepszy lokal Dolnego Śląska) otrzymała w 1965 r. nowoczesne wnętrze z nowym barkiem i podświetlanym kręgiem tanecznym oraz klimatyzację.

Na mocy zarządzenia Ministra Zdrowia w 1974 r. „Uzdrowisko Kudowa” weszło w skład Zespołu Uzdrowisk Kłodzkich. Dokonana integracja szybko przyczyniła się do osiągnięcia pełnej rentowności uzdrowiska. Zakończone w 2003 r gruntowne prace modernizacyjne w „Polonii” znacznie podniosły standard obiektu, z zachowaniem jego unikalnego klimatu z początku ubiegłego wieku. „Polonia” jest obecnie szpitalem uzdrowiskowym z oddziałem rehabilitacji przedrentowej chorób narządu ruchu i kardiologicznych. Dysponuje ponad 200 miejscami w komfortowych pokojach i apartamentach, dwoma salami gimnastycznymi z nowoczesnym sprzętem do terapii ruchem oraz profesjonalnie wyposażoną salą nadzoru kardiologicznego.

Tak jak dawniej „Książęcy Dwór”, tak dzisiejsza „Polonia” to najbardziej okazały i reprezentacyjny obiekt sanatoryjny, będący europejską wizytówką Kudowy-Zdroju.

Zbigniew Franczukowski